БОРÆ

Нарты фыдæл Сæуæссæйæн уыд æртæ фырты: Борæ – болатгуырд, сгуыхт, æнæрцæф, Дзылæу – цæхæрцæст æмæ Болатбæрзæй. Борæ – сæ хистæр у æмæ сын æдзухдæр æххуысмæ у цæттæ, Болатбæрзæйы та уæйгуыты уацарæй фервæзын кодта. Борæйæ равзæрд Нарты æртæ мыггагæй иу. Йæ номимæ баст ис цалдæр кадæджы: «Борæ æмæ Донбеттыртæ», «Борæ Дзуары хъæды», «Борæйы чындзæхсæв». Борæ хæларæй цæры Донбеттыртимæ. Уыдоны фæрцы фурды бынты цæугæ хуыскъмæ рахизы, æххуыс ын кæнынц цуан кæнгæйæ. Сæ амынд ныхасмæ сын куы фæхъусы, уæд йæ хъуыддæгтæ цæуынц. Фæлæ иуахæмы Донбеттыртæ Борæмæ дзурынц, дæ цæстытæ та гъе ныр фæцъынд кæн, зæгъгæ, æмæ сæм уый нæ байхъуыста, афтæмæй фурды багæпп кодта, æмæ йæ фурды уылæнтæ аныхъуырдтой. Дæлимонтæ фурды ленк кодтой æмæ йæ уыдон фæдæлдон кодтой. Уайтагъд æй сæ зындонмæ бахизæн дуар Сарыхъæрзæны балæууын кодтой. Фæлæ йæ Цæрддзумæ бакæнын сæ къухы нæ бафтыд. Борæ йæ фæринк кард цæрдæг фелвæста, йæ разæй сæ уым скъуымбил кодта. Сæ паддзахы сын Сивтæрхæгыл тар фынæйæ баййæфта, йæ даргъ рихитæй йын æртæ бур хъисы йæ кардæй æрдаста. Карддзæф куы фæци, уæд ын хъисхъуагæй дæлдзæхфæуæн нал уыд, æмæ Борæйы бар-æнæбары уæлдзæхмæ схаста. Уым Нартимæ Бартæлæджы сæрыл Хæндыхъдзуйы æфсады фæцагъта.

Кадæг «Борæ Дзуары хъæды» фембæлы йе суинаг ус Хуыцауы хæрæфыртимæ. Уый йæм æрбатæхы урс æхсинæджы хуызы æмæ йæ йæ фæдыл асайы тар хъæдмæ. Уым Борæ арвы дуар гомæй фены. «Бæстæ ныххудти æмæ цин кодта, бæрзонд нæзытæ, уым тулдз бæлæстæ налхъуыт-налмасæй æмæрттывд кодтой. Уым урс суадæттæ хуыртæ æхсадтой, амонды уацтæ уæд дардмæ ластой».

Уыцы бонæй фæстæмæ Борæ иу къуыри æхсæвдзу кодта Дзуары хъæдмæ. Æвдæм бон æм æртахт Арвы минæвар зæрватыкк æмæ йын бамбарын кодта, Хуыцау разы кæй у йæ минæвæрттæ сæрвитыныл.

Борæ æмæ Хуыцауы хæрæфырт стыр чындзæхсæв скодтой. «Арв æмæ Зæххыл змæлæг цы уыд, уыдон се ‘ппæты уырдæм æрхуыдтой, – зæгъы нын кадæг, – зæдтæ æмæ дауджытæ уым бадтысты, хæрд æмæ нозтмæ æрмæст смыстой, уый йеддæмæ дзы хæргæ нæ кодтой. Хистæртæ хордтой, уым ронг нозтой, кæстæртæ хъазты тымбыл симд симдтой».

кæс «АРВЫ ДУАР»-Ы СÆРГÆНДТÆ